ชื่อวิทยาศาสตร์ : Beauveria bassiana
วงศ์ (Family) : Moniliales
อันดับ (Order) : Deutesomycetes
ชั้น (Class) : Fungi Imperfecti
ประโยชน์และความหมาย
เชื้อราบิวเวอเรีย (Beauveria bassiana) เป็นเชื้อรากำจัดแมลง โดยส่วนขยายพันธุ์ของเชื้อราหรือที่เรียกว่า สปอร์ จะสัมผัสและแทงเส้นใยทะลุตัวแมลง ทำให้แมลงมีอาการผิดปกติ อ่อนแอ จนแมลงตายในที่สุด ลักษณะที่พบคือ แมลงจะแห้งและแข็งเชื้อราที่เข้าทำลายแมลงจะขยายพันธุ์ขึ้นมาอีกครั้งและขึ้นปกคลุมตัวแมลง พร้อมแพร่กระจายสปอร์ต่อไปอีกในธรรมชาติ
วงจรการเข้าทำลายแมลงของเชื้อราบิวเวอเรีย
– สปอร์เชื้อรา เข้าสู่ตัวแมลงทางผนังลำตัว รูหายใจ บาดแผลบนผนังลำตัว เมื่อความชื้นเหมาะสมกับการงอก สปอร์จะแทงทะลุผิวหนังลำตัว จากนั้นเชื้อราจะงอกสู่ช่องว่างลำตัวแมลง เจริญเติบโตสร้างเส้นใยจำนวนมากเพื่อทำลายแมลง
– เมื่อแมลงตาย เส้นใยจะแทงผ่านผนังลำตัวแมลงออกสู่ภายนอกตัวแมลง
– สปอร์จะแพร่กระจายไปตามลม ฝน หรือติดกับตัวแมลง เชื้อราจึงสามารถขยายพันธุ์ต่อได้ และเมื่อสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมก็จะทำลายแมลงศัตรูพืชต่อไป
ลักษณะอาการของแมลงที่ถูกเชื้อราเข้าทำลาย
1. แมลงที่ถูกเชื้อราบิวเวอเรียทำลาย จะแสดงอาการเบื่ออาหาร กินน้อยลง อ่อนเพลีย และไม่เคลื่อนไหว
2. สีผนังลำตัวจะเปลี่ยนไป ปรากฎจุดดำบริเวณที่ถูกเชื้อราเข้าทำลาย
3. พบเส้นใยและผงสีขาวของสปอร์ปกคลุมตัวแมลงที่ถูกเชื้อราเข้าทำลาย
ขั้นตอนการผลิตเชื้อรากำจัดแมลงอย่างง่าย
วัสดุ/อุปกรณ์
1. หัวเชื้อราบิวเวอเรีย
2. ข้าวสารเจ้า
3. ถุงพลาสติกทนร้อน ขนาด 8 x 12 นิ้ว
4. เข็มหมุด
5. ยางรัด
6. น้ำสะอาด
7. ลังถึง
วิธีทำ
1. ตักข้าวสารใส่ถุงพลาสติกทนร้อน ขนาด 8 x 12 นิ้ว ในอัตรา 2 ส่วน (หรือประมาณ 250 กรัม)
ต่อน้ำสะอาด 1 ส่วน รัดปากถุงให้แน่น เจาะรู 1 รู เรียงให้เต็มลังถึง ใช้เวลานึ่ง 30 นาที
2. จะได้ข้าวที่มีลักษณะแข็งและนิ่มปนกัน จึงนำออกมาผึ่งให้คลายความร้อน แล้วขยำคลุกเคล้าให้ข้าวส่วนที่แข็งและนิ่มเข้ากัน ทิ้งให้ระบายความร้อนพออุ่นๆ
3. เปิดถุงเพื่อใส่เชื้อราลงไป เทลงในถุงประมาณ 1-2 ช้อนชา รัดปากถุงและคลุกเคล้าให้เข้ากัน ใช้เข็มหมุดเจาะรูเพื่อระบายอากาศ ประมาณ 15-20 รู บริเวณใต้ยางรัด
4. วางไว้ในที่มีแสงสว่าง ใน 3 วันแรก เชื้อราจะเกาะบนข้าว ให้คลุกเคล้าเพื่อกระจายเชื้อราให้ทั่วถุง ใช้เวลาประมาณ 7 วัน เชื้อราจะขาวเต็มถุง และสามารถนำไปใช้ได้
ข้อดีของการใช้เชื้อราบิวเวอเรีย
– ปลอดภัยต่อผู้ใช้ ผู้บริโภค ไม่มีสารพิษตกค้าง
– ลดต้นทุนการผลิต
– สามารถแพร่กระจายในธรรมชาติได้ และทำลายแมลงศัตรูพืชได้อย่างต่อเนื่อง
วิธีใช้
ใส่ทางดิน ใช้เชื้อราอัตรา 100 กรัม (1-2 กำมือ) ต่อตารางเมตร
1. ไม้ผล ใช้กำจัดหนอน และดักแด้แมลงวันผลไม้ โรยเชื้อรารอบโคนต้นบริเวณทรงพุ่ม จากนั้นพรวนดินกลบ หรือใช้วัสดุอื่นคลุม เช่น ฟางข้าว หญ้าแห้ง เศษพืช ฯลฯ เพื่อป้องกันแสงแดด ใส่ซ้ำทุกๆ 2 สัปดาห์
2. พืชผัก หลังจากเตรียมดินเสร็จแล้ว โรยเชื้อราแล้วคลุกเคล้าลงดิน ก่อนหว่านกล้า เพื่อป้องกันแมลงหวี่ และไข่ในดิน
พ่นทางใบ ใช้เชื้อราอัตรา 250 กรัม (1 ถุง) ผสมน้ำ 1 ลิตร คนให้สปอร์เชื้อรา หลุดจากวัสดุเลี้ยงเชื้อละลายลงในน้ำ กรองวัสดุเลี้ยงเชื้อออก ใส่สารจับใบ หรือน้ำยาล้างจาน นำไปฉีดโดยพ่นใต้ใบ พยายามให้ถูกตัวแมลง ควรพ่นเวลาเย็น เพื่อหลีกเลี่ยงแสงแดด และพ่นอย่างสม่ำเสมอทุก 2 สัปดาห์
เชื้อราบิวเวอเรียสามารถทำลายแมลงศัตรูพืชที่สำคัญ เช่น แมลงหวี่ขาว หนอนเจาะสมอฝ้าย ไรแดง เพลี้ยไฟ เพลี้ยอ่อน เพลี้ยไก่แจ้ส้ม เพลี้ยจักจั่น และเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล เป็นต้น