การปักชำไม้ใบ สร้างรายได้เสริม

การเพาะเมล็ดเป็นวิธีการขยายพันธุ์แบบใช้เพศ ซื่งส่วนของเมล็ดนั้นได้มาจากการผสมของเกสรตัวผู้กับเกสรตัวเมีย เมื่อผสมติดแล้วดอกจะฝ่อและติดเมล็ด รอจนเมล็ดแก่ก็สามารถนำมาเพาะเป็นต้นต่อไปได้ การเพาะเมล็ดทำได้ครั้งละจำนวนมาก และต้นใหม่ที่ได้อาจไม่เหมือนต้นแม่ จึงเหมาะกับความต้องการคัดเลือกสายพันธุ์ใหม่ๆ เหมาะกับไม้ใบที่ออกดอกติดเมล็ดได้ดี ซึ่งต้นใหม่ที่ได้อาจมีลักษณะแตกต่างจากต้นเดิม นิยมใช้กับไม้ใบจำพวก หน้าวัวใบ วาสนา อโกลนีมา

การปักชำและแยกหน่อนั้น เป็นวิธีการขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศ ต้นใหม่ที่ได้จึงมีลักษณะเหมือนต้นเดิมตามที่เราต้องการ เหมาะกับไม้ใบที่เจริญเติบโตทางด้านข้าง เช่น คล้า อโลคาเซีย และอโกลนีมา 

การปักกชําใบ  คือการนําใบมาปักชําให้เกิดยอดและรากสามารถทําได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับชนิดของพืชแบ่งเป็น การปักชําแผ่นใบ ปักชําใบที่มีก้านใบ และปักชําใบที่มีตาติดมา

1. การปักชําแผ่นใบ โดยการตัดแผ่นใบออกเป็นส่วนๆต้นและรากใหม่จะเกิดจากแผ่นใบโดยตรง การปักชํามีหลายวิธีขึ้นอยู่กับชนิดของพืช 

1.1 การปักชําใบลิ้นมังกร เลือกใบที่แก่ตัดเป็นท่อนยาว 2 – 3 นิ้ว นํามาปักชําใน วัสดุปักชําได้แก่ ทรายผสมขี้เถ้าแกลบอัตราส่วน 1 : 1 ปักลึก ½ – ¾ ของความยาวของใบที่มาปักชํา จะเกิดต้นและรากใหม่บริเวณฐานของใบที่ปักชําส่วนโคนของใบเก่าจะค่อยๆ แห้งตาย

1.2 การปักชําใบบีโกเนีย นําใบแก่มากรีดเส้นใบใหญ่ให้ขาดจากกัน (อาจกรีดให้ขาดเป็นส่วน ๆ หรือยังติดเป็นใบอยู่ก็ได้) โดยวางแผ่นใบลงบนวัสดุปักชํา กลบด้วยวัสดุปักชําบางๆ พอให้ใบแห้ง และนํากระบะปักชําตั้งไว้ในที่ร่มมีความชื้นสูงแต่ไม่แฉะ จะเกิดต้นและรากใหม่ตรงบริเวณเส้นใบที่ถูกตัดขาด ขณะเดียวกันใบเก่าจะค่อยๆ แห้งตายไป

2. การปักชําใบที่มีก้านใบ จะเกิดต้นและรากใหม่ตรงปลายของก้านใบ นิยมใช้ในการปักชําใบอัฟริกันไวโอเล็ต ใบกล็อกซีเนีย โดยเลือกใบที่อยู่ช่วงกลางของต้น ไม่ควรใช้ใบแก่หรือใบอ่อน ตัดใบให้มีก้านใบยาวประมาณ 1 นิ้ว ปักชําก้านใบลงในวัสดุปักชํา หันหน้าไปทางเดียวกันอย่าให้ขอบใบชนกัน อาจใช้ฮอร์โมนเร่งรากความเข้มข้นตํ่า 50 ppm จุมก้านใบ ก่อนปักชําจะช่วยให้ออกรากเร็วขึ้น การให้นํ้าควรให้ทางก้นกระถาง 

3. การปักชําใบที่มีตาติด คือการปักชําใบที่มีแผ่นใบ ก้านใบ และกิ่งที่มีตาติดอยู่ด้วย เนื่องจากพืชพวกนี้จะออกรากใหม่ได้ดี แต่เกิดต้นใหม่ได้ช้ามาก จึงต้องให้มีตาเก่าติดด้วย เพื่อแตกเป็นต้นใหม่ เช่น ยางอินเดีย เปปเปอร์โรเมีย และมะนาว การปักชําควรชําส่วนของลําต้นให้ตาจมลงไปประมาณ ½ นิ้ว จะเกิดรากและยอดขึ้นมาใหม่ตรงบริเวณข้อ

การปักชำยอด คือการนํายอดมาปักชําให้เกิดต้นและรากใหม่ นิยมใช้กับไม้ใบจำพวกฟิโลเดนดรอน หน้าวัวใบ และพลูต่างๆ โดยมีวิธีการปักชำยอดดังนี้

1. คัดเลือกต้นแม่พันธุ์ที่มีหลายๆยอด ฉีดพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อในบริเวณกิ่งที่ต้องการตัดมาชำ และรอให้แห้ง

2. เลือกตัดยอดที่มีใบ 2-3 ใบกับ 1 หลอด (ใบอ่อนที่ยังไม่คลี่) ตัดบริเวณใต้ข้อให้มีรากอากาศติดมาด้วย การเลือกยอดลักษณะนี้จะทำให้ได้ต้นใหม่ที่มีทรงพุ่มสวย ระยะเวลาที่รอรากเกิดใหม่ ใบอ่อนจะคลี่ออกมาสวย

3. จากนั้นทาปูนแดง (ปูนกินหมาก) บนรอยตัดทั้งกิ่งพันธุ์และต้นแม่เพื่อป้องกันเน่าแล้วทิ้งไว้จนแห้ง นำไปปลูกในวัสดุปลูก จากนั้นใส่ปุ๋ยละลายช้าลงไปด้วย แล้วรดน้ำให้ชุ่ม

4. เพิ่มความชื้นให้ไม้ใบ โดยวางกระถางที่ชำเสร็จแล้วซ้อนลงในกระถางเปล่า แล้วใส่ลงในถุงพลาสติกเพื่อหนุนไม่ให้วัสดุปลูกโดนน้ำโดยตรงจนชื้นเกินไป จากนั้นเติมน้ำในถุงเพิ่มเล็กน้อย มัดปากถุงให้แน่น นำไปแขวนและวางไว้ในที่มีแสงรำไร ทิ้งไว้ 3-5 สัปดาห์จึงนำออกจากถุง ได้เป็นต้นใหม่ที่มีทรงพุ่มสวย 

หมายเหตุ ส่วนต้นแม่พันธุ์ ต้นเดิมก็พักไว้เพื่อรอให้แตกยอดใหม่ รอประมาณ 4 เดือนค่อยชำรอบใหม่